NỘI SOI TRỰC TRÀNG

Phan Thị Hiền, "Mở thông dạ dày bằng nội soi", Các quy trình kĩ thuật nhi khoa thường gặp, NXB Y Học, 2017 (trang 408-409)

I. ĐẠI CƯƠNG

Nội soi trực tràng là phương pháp đưa máy nội soi đi từ hậu môn vào trực

tràng để quan sát tổn thương hoặc can thiệp bệnh lí trực tràng qua nội soi.

II. CHỈ ĐỊNH

- Xuất huyết tiêu hóa dưới (ỉa máu tươi, phân có máu)

- Siêu âm nội soi đại trực tràng, đo vận động đại trực tràng

- Cắt polyp

- Cầm máu

- Gắp dị vật

- Nong hẹp trực tràng

III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH

3.1. Chống chỉ định tuyệt đối

- Nghi ngờ thủng ruột, viêm phúc mạc

- Viêm đại tràng cấp tính

- Trụy tim mạch, hô hấp không ổn định

3.2. Chống chỉ định tương đối

- Giảm tiểu cầu nặng hoặc các bệnh lí khác gây chảy máu

- Nhiễm trùng máu

- Tiền sử mới phẫu thuật ống tiêu hóa

- Giãn ruột do ngộ độc, tắc ruột

- Phình động mạch chủ bụng

IV. CHUẨN BỊ

1. Người thực hiện qui trình kĩ thuật

Nhóm nội soi (01 bác sĩ và 02 điều dưỡng), nhóm gây mê (01 bác sĩ và 02 kĩ

thuật viên gây mê).

2. Phương tiện

01 hệ thống nội soi tiêu hóa dưới kèm theo các dụng cụ can thiệp như kìm

sinh thiết, lọng cắt polyp, 01 máy thở và phương tiện gây mê hồi sức.

3. Người bệnh

Khám lâm sàng, khai khác tiền sử nội soi, phẫu thuật, giải thích nguy cơ,

nhịn ăn uống, thụt Microlisme 3-9g tùy theo tuổi trước nội soi.

4. Hồ sơ bệnh án

Phiếu chỉ định nội soi trực tràng, giấy cam đoan, 01 bệnh án kèm theo bộ xét

nghiệm thông qua mổ (nếu là nội soi can thiệp) hoặc kết quả khám tai mũi họng

(nếu là nội soi chẩn đoán) và các xét nghiệm khác (nếu có).

V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH (thời gian khoảng 25-35 phút/1 người bệnh)

1. Kiểm tra hồ sơ 10 phút

2. Kiểm tra người bệnh 10 phút

3. Thực hiện kĩ thuật 5-15 phút

- Gây mê toàn thân.

- Đặt người bệnh nằm nghiêng trái, cằng chân vuông góc với đùi, đùi vuông

góc với bụng. Thăm khám hậu môn trực tràng.

- Bôi trơn (gel KY) vào hậu môn. Kéo mông phải lên, đẩy đèn nội soi vào

trực tràng. Bơm hơi, quan sát niêm mạc trực tràng và ba nếp gấp hình mặt trăng.

Động tác quặt ngược nên hạn chế ở trẻ em do có thể gây vỡ trực tràng.

- Nếu lòng trực tràng bẩn không quan sát được, cần bơm rửa sạch.

VI. THEO DÕI

Tình trạng hô hấp, tim mạch, tri giác, đau bụng và ỉa máu, chướng hơi.

VII. XỬ TRÍ TAI BIẾN

- Chảy máu : Cầm máu qua nội soi, mời hội chẩn ngoại và hồi sức cấp cứu,

xét nghiệm máu nếu diễn biến nặng.

- Thủng : kẹp clip và mời hội chẩn ngoại, chụp X quang, siêu âm.

Ghi chú

- Không đẩy máy nội soi khi không quan sát được.

- Tai biến chảy máu, thủng ruột xuất hiện ngay lập tức hoặc sau 5-7 ngày.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Gershman G (2012), “Pediatric colonoscopy”, Practical pediatric

gastrointestinal endoscopy, 2(1), 104-131.

2. Thomson M (2008), “Ileocolonoscopy And Enteroscopy”, Pediatric

gastrointestinal desase, 2(1), 1291-1308.